شاید در سالهای اخیر، هیچ کلمه ای به اندازه طرح های هرمی، شبکه های هرمی، سیستم های هرمی، دسیسه های هرمی و شرکت های هرمی در رسانه ها تکرار نشده باشد! اما آنچه که جای تأسف بسیار دارد این است که هرگز تعریفی از این طرحها ارائه نشده تا افراد با رجوع به این تعریف پی به ماهیت طرحهای هرمی و نحوه شناسائی آن ببرند. آنچه در این مقاله مطالعه خواهید فرمود، تعریفی علمی و دقیق از طرحهای هرمی است که مرز بین طرحهای سالم نتورک مارکتینگ یا مولتی لول مارکتینگ و طرحهای هرمی را مشخص می کند.

 

ظاهر هرمی شکل

به نظر شما، ساختار فوق چه چیزی را نشان می دهد؟ حتماً میگویید یک طرح هرمی یا بخشی از اعضای یک شرکت هرمی؛ اما آنچه که من در این شکل میبینم عبارت است از: رئیس یک شرکت کامپیوتری که دارای ارتباط مستقیم با مدیران ارشد شرکت خود است و به همین ترتیب هرچه به قاعده هرم نزدیک می شویم، تعداد اعضا هم (در واقع کارکنان شرکت) افزایش می یابد تا جایی که در قاعده هرم معمولی ترین کارکنان شرکت قرار می گیرند.

 

پس متوجه می شوید که ظاهر نباید مبنای قضاوت قرار گیرد چرا که با توجه صرف به ظاهر سازمانهای مختلف اجتماعی (اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی) نتیجه ای جز هرمی بودن تمام سازمانهای اجتماعی حاصل نمی شود و این یعنی همگی خلاف کار هستند!

اجازه بدهید موضوع را با یک مثال باز کنم.

 

معروف ترین سازمان های هرمی

به ظاهر هرمی دو سازمان زیر توجه داشته باشید:

همه مجبورند در چنین سازمان هرمی شکلی عضو شوند!

آرزوی خیلی از آدمها عضویت در این طرح هرمی است!

مشاهده می فرمایید که حتی بزرگترین و مقبول ترین سازمان های اجتماعی هم ظاهری هرمی شکل دارند که در آن یک نفر به عنوان رئیس در رأس هرم قرار دارد و الباقی اعضاء سازمان، در سطوح بعدی هرم قرار میگیرند طوری که قاعده هرم بیشترین تعداد اعضاء را به خود اختصاص می دهد.

و نکته جالب اینجاست که می توان گفت: بقای هر کشور به قدرت طرحهای هرمی آن وابسته است و هرچه طرحهای هرمی قوی تری داشته باشد مثل مداس، دانشگاهها و دولت قوی تر، کشوری موفق تر خواهد بود!

 

تعریف علمی طرح هرمی

در یک تعریف دقیق و کوتاه باید گفت که منظور از طرح هرمی، هر سازمانی است که در آن افراد بابت رشد شبکه ای صرف (در حقیقت عضو گیری صرف) کسب درآمد می‌کنند. صاحبان و طراحان این طرحها از رشد تصاعدی نتورک مارکتینگ سوءاستفاده کرده و با خارج کردن پول از جیب عده‌ای و ریختن قسمتی از آن در جیب عده ای دیگر، درآمدهای کلان کسب می‌کنند.

با توجه به چنین تعریفی از یک طرح هرمی، هنگامی که کسی به عضویت یک شرکت mlm در می‌آید، نباید بالاسریهای او پورسانت بگیرند در حالی که در اکثر اوقات تمام بالاسریها، مقدار مشخص شده ای پورسانت بابت ورود او دریافت می‌کنند. سؤالی که پیش می‌آید این است که تفاوت طرحهای هرمی و نتورک مارکتینگ در چیست؟

در حقیقت، هر فرد برای عضویت در یک شرکت مولتی لول مارکتینگ یا نتورک مارکتینگ، معمولاً یک کیت شروع خریداری میکند که شامل وسائل آموزشی و حجم خاصی از محصولات است. پس هر کسی هنگام عضویت مقداری از محصولات شرکت را خریداری می‌کند که برای بالاسریهای او فروش محسوب شده و باعث می‌شود تا پورسانت بگیرند.

معمولاً هنگام ثبت نام، امکان انتخاب از بین چند نوع عضویت وجود دارد که هر یک از این عضویتها حجم خاصی از محصولات را به همراه دارند. البته نکته‌ی قابل ذکر این است که در میان برخی شرکتها، هزینه ثبت نام و خرید محصول کاملاً تفکیک شده است. (یعنی هیچ بسته‌ای به عنوان کیت شروع به فروش نمی‌رسد) فرد اندک هزینه ای بابت ثبت نام می‌پردازد و به عنوان یک (IR(IBO معرفی می‌شود. بالاسریها هیچ پورسانتی بابت ورود این فرد دریافت نمی‌کنند تا زمانی که او محصولاتی را به فروش برساند و بابت این فروشها است که بالاسریهای او پورسانت دریافت می‌کنند. (البته شاید محصولاتی را هم برای مصرف شخصی خریداری کند که به ازای اینها هم پورسانت پرداخت می‌گردد. )

نکته‌ی دیگر در مورد طرحهای هرمی این است که هرکس زودتر وارد شده باشد، سود بیشتری کسب می‌کند و افراد بعد از او نمی‌توانند مانند او درآمد داشته باشند اما در نتوک مارکتینگ این توانایی های شما در رهبری و فروش است که درآمدتان را می‌سازد نه زمان ورودتان به طرح. البته در طرحهای هرمی که از طرح پاداش Binary استفاده می‌کنند، با توجه به وجود شرط تعادل برای دریافت پورسانت در این طرح، زیر مجموعه می‌تواند از بالاسری(های) خود پورسانت بیشتری دریافت کند در صورتی که افراد بیشتری را به طور متعادل وارد سازمان خود نماید.

طراحان طرحهای هرمی نیز سیر تکاملی خاص خود را پشت سر می‌گذارند به طوری که پس از برخوردهای قضایی با طرحهای ساده ای که در آنها خبری از هیچ نوع محصولی نبود، محصولاتی بی‌ارزش یا کم ارزش‌تر از پولی که بابت آن پرداخت می‌شود را درگیر طرحهای خود کردند که این خود باعث سردرگمی بیش از پیش مردم در انتخاب یک موقعیت سالم نتورک مارکتینگ شده است.

 

پس طرح هرمی عبارت است از: هر نوع رشد شبکه ای که در آن بابت اضافه شدن افراد جدید به سازمان، به افرادی که زودتر عضو شده اند، پول پرداخت می شود بدون اینکه به افراد جدید، محصول یا سرویس خاصی فروخته شود.

 

آنچه سبب پیوند طرحهای هرمی با نتورک مارکتینگ یا مولتی لول مارکتینگ گشته است دو خصیصه رشد تصاعدی در مولتی لول مارکتنیگ و طرح های پاداش است.

 

اما کار به همین دو اشتراک هم ختم نشده است و طراحان شرکتهای هرمی هر روز بیشتر از قبل خود و طرح خود را به مولتی لول مارکتینگ نزدیک میکنند و به این ترتیب بر میزان محبوبیت عامیانه خود می افزایند که دقیقاً رمز موفقیت آنها هم همین است مخصوصاً در کشورهایی که تعریفی صحیح از طرحهای هرمی وجود ندارد و تمامی قضاوتها بر مبنای ظاهر قضیه انجام می شود.